اینجا تجهیزات رزمی نزاجا جان دوباره می‌گیرند
فرماندهی مرکز شهید زرهرن که از بخش ها و گروه های مختلفی تشکیل شده وظیفه اصلی و محوری در خودکفایی نیروی زمینی ارتش در زمینه نوسازی و بازسازی تجهیزات سبک و سنگین این نیرو بدون وابستگی به خارج و با صرف هزینه پائین را در ادامه نهضت قطعه سازی و عمردهی انقلابی به تجهیزات دارد.
کارخانجات شهید مصطفی ذوالفقارنسب با مأموریت تولید قطعات، پژوهشکده صنعتی، گروه رزمی و شنی دار، گروه خودرویی و چرخ دار، گروه الکترونیک و اپتیک، گروه سلاح های سبک و سنگین بخش هایی از این مجموعه هستند که هر یک به تناسب خطوط تولید یا تعمیرات و بازسازی برای تجهیزات مرتبط با مأموریت خود دارند.
در این مجموعه -به زبان ساده- وسائل و تجهیزات عملیاتی به مرور در شرایط فنی مختلفی قرار می گیرند. اگر تجهیزات بدون هیچ آسیب و مشکلی در حال کار باشند، برابر کتب فنی پس از طی یک دوره کار مشخص باید در رده تعمیر اساسی یا اورهال قرار می‌گیرند. در این رده، تمام زیرسامانه ها و اجزاء باز شده و مورد بررسی قرار می گیرند و در صورت معیوب بودن، نسبت به تعویض یا تعمیر آن اقدام شده و در صورت سالم بودن مجدداً برای استفاده تأیید می‌شود. پس از آن، تمام اجزاء تعویض، تعمیر یا تأیید مجدد شده روی وسیله، مونتاژ شده و پس از آزمایش ها طبق دستورالعمل های فنی، بار دیگر در اختیار رده عملیاتی قرار می گیرد.
بازسازی تانک چیفتن و نفربر BMP-1
اما در صورتی که تجهیزات، طی استفاده عملیاتی آسیب ببیند، با خارج شدن از رده عملیاتی برای بازسازی ارسال می شود تا بخش آسیب دیده تعویض یا تعمیر شده و مجدداً تجهیزات قابل استفاده شود.
در صورتی که وسیله ای مانند خودروها از نظر سال ساخت قدیمی شده باشند اما همچنان قابل استفاده باشند، این وسائل برای نوسازی به مجموعه زرهرن ارسال می شوند. این نوسازی ها علاوه بر بدنه و کابین شامل اجزاء فنی مانند موتور، گیربکس و سایر اجزاء نیز می تواند باشد.
بررسی تمام قطعات تا کوچکترین قطعه
در مراحل بازسازی و نوسازی، ابتدا تمام اجزاء از بخش اصلی بدنه وسیله (به عنوان مثال تانک یا نفربر) باز شده و هر یک از اجزاء به شعبات تخصصی ارسال می شود. بدنه اصلی و قطعات پس از شستشو، رنگ‌بری شده و آسیب های مختلف آنها با روش های مختلف بررسی می شود.
در صورت باقی بودن عمر عملیاتی قطعه، در صورت لزوم عملیات های رفع عیوب سطحی مانند خوردگی و زنگ زدگی به انجام رسیده و قطعه برای استفاده مجدداً آماده می شود و در صورت باقی نبودن عمر کاری و یا قابل تعمیر نبودن، سفارش ساخت قطعه به گروه ساخت قطعات داده می شود تا قطعه ای با رعایت استانداردهای فنی با کارایی مشابه یا بالاتر در خود مرکز زرهرن ساخته شده و برای استفاده در اختیار قرار می گیرد.
ساخت قطعات با دستگاه های پیشرفته ساخت داخل
ساخت قطعات با ماشین آلات تمام خودکار
همچنین تمامی تجهیزات -چه آنهایی که تعمیر اساسی می شوند و چه آنهایی که بازسازی و نوسازی می شوند- برابر نیازهای عملیاتی، مورد بهینه سازی نیز می توانند قرار بگیرند. به عنوان مثال تجهیز به سامانه های ارتباطی و مخابراتی مدرن دیجیتال ساخت داخل، تجهیز به سامانه های خودکار برای بهبود برخی عملکردها، نصب موشک انداز، مسافت یاب لیزری، دوربین های حرارتی و ... به تناسب نیاز روی ادوات و تجهیزات در مرکز زرهرن صورت می پذیرد.
آزمایش سامانه اپتیکی جدید روی تانک چیفتن
به عنوان نمونه، با حفظ بخش‌های اصلی تانک های چیفتن و نفربرهای BTR-60 و BMP و توپ های خودکششی، آزمایش های فنی و تشخیص بخش های معیوب صورت گرفته، قطعات فاقد کارایی تعویض شده، سایر قطعات تعمیر شده و سپس نوسازی و همچنین نصب برخی تجهیزات جدید و به روز روی آنها به انجام می رسد.
طراحی و تولید قطعات تانک چیفتن مانند سیلندر و میل لنگ تانک چیفتن در این مرکز به انجام می رسد. در ساخت سیلندر موتور این تانک از تکنیک ریخته گری آلومینیوم به روش EPC استفاده شده. به علاوه پوشش دهی سیلندر فولادی برای اتصال دو فلز غیرهم جنس نیز باید صورت می پذیرفته است.
همچنین پره‌های انتقال حرارت سیلندرها نیاز به طراحی شیوه ریخته‌گری و ماشین کاری خاص خود را داشته تا ضمن برخورداری از دوام، میزان انتقال حرارت مناسب را نیز داشته باشد. لازم به ذکر است که تقریباً همه تجهیزات ساخت و تولید در مرکز زرهرن از صنایع مادر داخلی مانند ماشین سازی تبریز و ... تهیه شده است.
میل لنگ و سیلندر تانک چیفتن
کار روی میل لنگ خودروی سنگین
یکی دیگر از قطعات بسیار مهم و گلوگاهی تانک چیفتن، استوانه آب بندی آن است که برای امنیت جانی خدمه اهمیت دارد. این قطعه در داخل تانک قرار گرفته و سبب آب بندی دقیق پشت لوله توپ شده و مانع خروج گاز یا آتش حاصل از شلیک به سمت داخل برجک تانک می شود.
استوانه جدید ساخت صنایع زرهرن عمر بالاتری بر اساس تعداد بیشتر شلیک مجاز نسبت به نمونه قبلی دارد. به دلیل عدم تأمین این قطعه و ناممکن بودن شلیک با توپ به عنوان سلاح اصلی تانک در نبود این قطعه، تعدادی از تانک های چیفتن قابل استفاده نبوده و از مدار عملیاتی خارج شده بودند.
تعمیر و نوسازی انبوه تانک چیفتن و نفربر آبی-خاکی BTR-60
تعمیر اساسی و بهسازی توپ خودکششی اِم-109، نفربرهای BTR-60، نفربرهای BMP-1 و 2، تانک سبک اسکورپیون، توپ 23 میلیمتری پدافندی خودکششی شیلکا به همراه تجهیز آن به سامانه دیجیتالی ارسال فرامین حرکت در سمت و ارتفاع برای جهت گیری لوله های توپ از دیگر نتایج فعالیت های مرکز زرهرن است.
توپ هویتزر خودکششی اِم-109 تعمیر و نوسازی شده
توپ پدافند هوایی 4 لول شیلکا
بازسازی و نوسازی خودروهای تاکتیکی ارتباطات فرماندهی با تجهیز آنها به تولیدات بیسیم های جدید جهش فرکانسی ساخت صنایع الکترونیک وزارت دفاع، تعمیر اساسی و نوسازی انواع کامیون بنز و اورال، تریلر، تانک‌بر، پل گذار متحرک، لودر، گریدر، بولدوزر، اتوبوس و خودروهای وانت تاکتیکی و نیز تجهیز تعدادی نفربرها و وانت ها به توپ 23 میلیمتری در مرکز زرهرن به انجام می رسد.
بیسیم های پیشرفته ساخت داخل در ادوات نوسازی شده استفاده می شوند
خودروهای ارتباطات فرماندهی (سمت راست تصویر) و ادوات سنگین نوسازی شده در مرکز زرهرن
پل گذار متحرک بازسازی و نوسازی شده
کامیون ترابری کیان160 یکی از نمونه های خوب نوسازی انجام شده در مرکز زرهرن است. کیان160 در واقع حاصل نوسازی کامیون های قدیمی اورال است که پیش از انقلاب خریداری شده بود. کیان160 علاوه بر استفاده به عنوان کشنده توپ، برای نصب راکت اندازهای 40 لول 122 میلیمتری که آن نیز در مرکز زرهرن تعمیر و بازسازی شده استفاده می شود.
کامیون کیان160 حامل پرتابگر راکت 40 لول بازسازی شده
بازسازی توپ سنگین 175 میلیمتری خودکششی، توپ های کششی 130 و 122 میلیمتری، توپ صحرایی 105 میلیمتری که از قطعات مختلفی تشکیل شده که باید نیروهای شدید ناشی از شلیک گلوله های توپ را تحمل کنند در بخش تعمیر و نوسازی سلاح های سنگین مرکز زرهرن به انجام می رسد.
خمپاره انداز، راکت اندازهای 107 و 122 میلیمتری، راکت انداز 73 میلیمتری SPG-9، توپ های 23 میلیمتری پدافند هوایی کششی، بازسازی سلاح های تیربار 12.7 میلیمتری دشکا، تک تیرانداز دراگانوف (با تجهیز به دو پایه و دوربین حرارتی) و تیربار گرینوف از فعالیت های دیگر بخش تعمیر و نوسازی تسلیحات در مرکز فوق است.
توپ سنگین 175 میلیمتری تعمیر و نوسازی شده
تعمیر و نوسازی توپ 105 میلمیتری (تصویر بالا) و راکت انداز 107 میلیمتری و توپ 23 میلیمتری (تصویر پائین)
نوسازی و بازسازی انواع موشک اندازهای ضد زره شامل تاو، کنکورس، کورنت، دراگون و موشک انداز پدافند هوایی دوش پرتاب سهند و همچنین دستگاه های آزمایشگر آنها نیز در بخش مخصوص موشک اندازها به عنوان تجهیزاتی که هم اجزاء مکانیکی و هم الکترونیکی دارند با دقت بالا و کنترل کیفیت به انجام می رسد که سبب بازگشت ده ها قبضه پرتابگرهای موشک مورد نیاز نیروی زمینی ارتش به چرخه عملیاتی می شود.
پرتابگر موشک های ضد زره و پدافند هوایی تعمیر شده
تعمیر و نوسازی انبوه ادوات اپتیکی
علاوه بر وظایف تعمیرات، نوسازی و بازسازی که به آن اشاره شد، مرکز زرهرن بر اساس توان دانشی و فنی نیروهای متخصص خود و با بهره گیری از همکاری شرکت های دانش بنیان و گروه های فنی جوان اقدام به توسعه محصولات جدید و ساخت دستاوردهای ابتکاری و تولید آنها به تعداد مورد نیاز می کند.
سامانه هدایت لیزری موشک تا برد 5.5 کیلومتر با قابلیت هدایت چند نوع موشک هدایت لیزری کد گذاری شده با قابلیت نصب روی خودروهای شنی دار، پهپاد و بالگرد یکی از محصولات فرماندهی تولید، بازسازی و نوسازی زرهرن است. این سامانه روی نفربرهای BMP-2 نصب شده است که امکان استفاده از موشک بومی و قدرتمند دهلاویه را به این نفربر می دهد.
نصب پرتابگر موشک پیشرفته دهلاویه روی نفربر BMP-2
دوربین برد بلند دیده بانی با برد 15 کیلومتر برای انسان و برد 20 کیلومتر برای خودرو و بزرگنمایی 150 برابری با کیفیت تصویربرداری 4k که امکان کشف و شناسایی دشمن در عمق زیاد را به نیروهای خودی می دهد از محصولات گروه الکترونیک و اپتیک مجموعه زرهرن است. این نوع دوربین ها سبب داشتن دست بالاتر نیروهای عملیاتی خودی نسبت به دشمن می شود زیرا کشف زودتر به معنی عدم غافلگیری و نیز امکان واکنش سریعتر در مقابل دشمن خواهد بود.
سامانه پیشرفته پایش اهداف زمینی مجهز به رادار با برد 15 کیلومتر و سامانه شناسایی الکترواپتیکی متشکل از دوربین های حرارتی و مسافت یاب لیزری. هر یک این مجموعه بر روی یک برج با قابلیت تنظیم ارتفاع مستقر شده است. این سامانه های پایش نیز با رصد دائمی و تحلیل اطلاعات نقش مهمی در افزایش آمادگی یگان های نیروی زمینی ارتش دارند.
سامانه های راداری (سمت راست) و الکترواپتیکی (سمت چپ) پایش زمینی
طراحی و ساخت کلاه ارتباطی مخابراتی خدمه تانک به جای نمونه های قدیمی خارجی با مقاومت در برابر نویزهای با قدرت بالا و ساخت سامانه هدفگیری اپتیکی توپ 23 میلیمتری از دیگر دستاوردهای مرکز زرهرن است. این سامانه هدفگیری شامل یک دوربین با بزرگنمایی 30 برابر که برد درگیری این توپ ها را از 2 کیلومتر به 4 کیلومتر افزایش می دهد. به این ترتیب با توجه به اینکه توپ های 23 میلیمتری ستون فقرات دفاع هوایی یگان های زمینی ارتش هستند، توان پدافندی آنها در برابر انواع تهدیدات شامل پهپاد، بالگرد و هواپیماهای پشتیبانی نزدیک دشمن افزایش چشمگیری می یابد.
نیروگاه خورشیدی متحرک با توان خروجی 5 کیلووات با قابلیت کنترل از راه دور و امکان استقرار سریع در مناطق عملیاتی، گزارش برخط وضعیت شارژ با قابلیت تأمین برق یک گردان و انرژی لازم برای راه اندازی سامانه های الکترونیکی، مخابراتی و تأمین روشنایی منطقه حضور نیروهای نظامی نیز از ساخته های مرکز زرهرن برای رفع نیاز روزافزون انرژی الکتریکی در یگان های عملیاتی است.
نیروگاه خورشیدی ساخته شده در مرکز شهید زرهرن
خودروی تاکتیکی و عملیاتی با قابلیت نصب سامانه تصویربرداری و توان حرکت در مناطق صعب العبور و مرزی با قابلیت کنترل از راه دور و ارسال برخط داده ها به فرماندهی و پوشش داده شده با رنگ های جاذب رادار نیز در مرکز زرهرن ساخته شده است.
توپ 155 میلیمتری چرخدار عاشورا یکی دیگر از ساخته های مرکز فوق است. نیاز به تحرک برای تجهیزات سنگین مانند توپخانه سبب شده که توپ 155 میلیمتری فوق روی کامیون نصب شده و قابلیت اجرای آتش و سپس تغییر سریع موضع خود را داشته باشد. البته برخی نمونه های خارجی توپ های سنگین چرخدار به سامانه بارگذاری خودکار گلوله، هدفگیری و القای مختصات به توپ به صورت خودکار و بدون نیاز به خدمه مجهز هستند که امید می رود در آینده به توپ چرخدار عاشورا اضافه شود.
کفی های حامل ادوات زرهی با نام سلیمان از دیگر محصولات مرکز زرهرن است که به تعداد بالا در اختیار نیروی زمینی ارتش قرار می گیرد. کفی حامل دو نفربر BMP با جمع وزن بالای 30 تن و با نام سلیمان-1، کفی حامل یک تانک فوق سنگین چیفتن با نام سلیمان-2 و کفی حامل دو تانک سنگین با نام سلیمان-3 محصولات این رده را شامل می شوند.
یک گروه دیگر از محصولات ارزشمند مرکز زرهرن کشنده های فوق سنگین تانک بر کیان هستند. کیان500 خودروئی با توان موتور 500 اسب بخار با 6 سیلندر، گیربکس 16 سرعته با صفحه کلاچ دوتایی، قدرت کشندگی 200 تن و قدرت بارگیری 60 تن، ظرفیت سوخت 900 لیتر و وینچ دوقلو مخصوص کشیدن تانک های فوق سنگین است. کیان500 با کفی های حامل سلیمان-1 عمل می کند.
کیان500 و کفی حامل سلیمان-1
کفی حامل سلیمان-2 با قابلیت حمل دو نفربر BTR-60 یا BMP
جدیدترین کشنده تانک در رده فوق سنگین با نام کیان700 که در واقع باید به آن دوتانک‌بر گفت در 18 آبان 98 با حضور رئیس ستاد کل نیروهای مسلح رونمایی شد. کیان700 با کفی حامل سلیمان-3 توانایی حمل دو تانک فوق سنگین 60 تنی را دارد که از این نظر یک ابداع جدید در نیروی زمینی ارتش و تقریباً بدون مشابه است. قدرت موتور نسل جدید تانک‌بر کیان، 700 اسب بخار با قدرت کشندگی 200 تن و برخوردار از 12 دنده است. وزن این تانک‌بر جدید 17700 کیلوگرم بوده و تعداد 1+3 محور دارد.
کیان700 با کفی حامل سلیمان-3
فرماندهی تولید، بهینه سازی و نوسازی شهید زرهرن نیروی زمینی ارتش که نمونه ای از نتایج عمل به توصیه اکید مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا به محول کردن کارها به نیروهای جوان است تا به امروز موفق شده تا دستاوردهایی را به صورت تولیدی و نه صرفاً تک نمونه های اثباتگر فناوری به یگان بالادستی خود یعنی نیروی زمینی تحویل دهد. باید امیدوار بود تا این مرکز با حمایت های همه جانبه در سطح بالا در آینده نیز با تبدیل نمونه های اثباتگر فناوری مانند خودروی محافظت شده با زره و ارزشمند روئین‌تن نزاجا و سایر دستاوردهای مورد نیاز یگان های عملیاتی به محصولات تولیدی، گام بلندی را در ارتقاء کیفی و حتی کمی تجهیزات نیروی زمینی ارتش به عنوان قدیمی ترین یگان نظامی کشور بردارد.
نظرات شما عزیزان:
