آموزش های سخت و طاقت فرسا، ماموریتهای ویژه و بدنهای آماده را شاید بتوان مهمترین خصوصیات یگان تکاوری در ارتش -چه در نیروی زمینی و چه دریایی دانست- که علاقمندان زیادی نیز در میان جوانان دارد.
این تکاوران در حوزه دریایی، آموزش های بیشتری میبینند تا توانایی عملیاتهای خاص را هم در زمین و هم در دریا و هم زیر دریا داشته باشند.
پیادهرویهای طولانی با تجهیزات سنگین، زندگی در شرایط سخت، غواصی و ... کلیات آموزشهاییست که البته همه ورودیهای به دوره نمیتوانند آن را به پایان برسانند.
او که متولد 1348 در استان چهارمحال و بختیاری است، با دیپلم تجربی در سال 68 وارد دانشگاه افسری امام (ع) شد و اگرچه همان سال در رشته دبیری زیست شناسی هم قبول شده بود اما بنا بر علاقه شخصی، ارتش را انتخاب کرد.
پس از فارغ التحصیلی در سال 72 به شیراز رفته و یک دوره مقدماتی 6 ماهه پیاده را نیز آنجا پشت سر می گذارد و چون رتبه بالایی را داشت وارد نیروی دریایی میشود.
خودش در این باره میگوید: «شغل نظامیگری را دوست داشتم و البته در ابتدا برای خلبانی وارد ارتش شدم و فکرش را هم نمی کردم که به نیروی دریایی بروم.»
او در سال 73 وارد نداجا شد و بلافاصله از همان سال به تیپ تفنگداران مستقر در بندرعباس و جزیره ابوموسی رفت. 6 سال را با خانواده در جزیره ابوموسی گذراند و فرماندهی پدافند هوایی جزیره را برعهده گرفت.
او که هم دوره تکاوری نیروی زمینی هم نیروی دریایی را گذرانده، از سال 86 در مرکز آموزش تنفگداران دریایی منجیل بوده و چند سالیست که فرماندهی این مرکز را برعهده دارد.
آنچه در زیر میخوانید گفتگوییست تفصیلی با امیر دریادار دوم علیرضا بیاتی فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی نداجا در منجیل:
* جغرافیای منجیل برطرف کننده نیازهای آموزشی تکاورهای دریایی است
امیر بیاتی در ابتدای این گفتوگو و در بازخوانی کوتاه از شکلگیری مرکز آموزش تفنگداران دریایی اظهار داشت: در گذشته نیاز به یک یگان واکنش سریع دریایی باعث شد تا در سال 48 تعدادی از غواصان قدیمی که به آنها «آببازان» میگفتند را برای آموزش به خارج بفرستند. پس از آن یک گروه دیگر نیز اعزام شد که این افراد بعنوان نفرات پایلوت، امور آموزش تکاوری را به عهده داشتند.
وی با اشاره به اینکه هسته اولیه محل یگان آموزش تکاوری دریایی در منجیل در سال 1352 شکل گرفت، گفت: این منطقه جغرافیای ویژهای متشکل از جنگل، کوه، آب و دشت دارد که در آن، آموزش جنگ در کوهستان، جنگل، کویر و دریا داده میشود.
بیاتی تاکید کرد: جغرافیای فعلی منجیل برطرف کننده نیازها در آموزش تکاورهای دریایی است. البته مرکز بهینهسازی آموزش نیز تهدیدات روز را بررسی میکند و برنامههای آموزشی را بر مبنای ماهیت تهدیدها تغییر میدهد.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ادامه داد: تکاوران ما بایستی بتوانند ماموریتهای ویژه را هم در دریا هم در ساحل و هم در پسا ساحل انجام دهند و همچنین میباید توانایی انجام ماموریت در زیر آب را داشته باشند.
بیاتی تاکید کرد: انجام این ماموریتها کار سادهای نیست و از آنجایی که اکثر این ماموریتهای در تلاطم دریا صورت میگیرد لذا ما در آموزشهایمان از تجارب گذشته نیز بهره میبریم. مانند تجربیات 8 سال دفاع مقدس.
* تمام آموزشهای تفنگداران دریایی بومی است
وی افزود: تکاوران دریایی رزمندگانی ناشناخته هستند و شناختی که مردم از نیروی دریایی دارند از سال 86 آغاز شده است که فرمانده فعلی این نیرو نیز در شناساندن نداجا به مردم مؤثر بود.
بیاتی با بیان اینکه وجه تمایز تکاوران دریایی ما با دیگر تکاوران دنیا ایمان و اعتقاد است، گفت: علاوه بر این، تمام آموزشهای ما بومیسازی شده و توسط اساتید و مربیان ایرانی انجام میگیرد.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش افزود: آموزشهای ما به روز شده و برای آن از تجهیزات و وسایل ساخت داخل استفاده میشود.
* 6 ماه آموزش شبانهروزی مقدمه ورود به مرکز تفنگداری منجیل
بیاتی با اشاره به نحوه ورود افراد به این مرکز اظهار داشت: نیروهایی که وارد حوزه درجهداری تفنگداری و تکاوری میشوند، باید توان جسمی بالا برای تمرینات سخت را داشته باشند و ایمان و اعتقاد لازمه اصلی ورود به این مرکز است. این افراد باید 6 ماه آموزش شبانهروزی ببینند تا مقاومت جسمانیشان تائید شود. بعد از آن وارد تمرینات آبی میشوند.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش گفت: فرد داوطلب اول باید معاینات پزشکی را با موفقیت پشت سر بگذارد و سلامت کامل جسمانی در همه ابعاد داشته باشد. بعد آزمایشها و فیلترهایی به نام مقاومت جسمانی طی میکند. پس از آن افراد به اتاق فشار میروند و در این اتاق، فشاری معادل فشار عمق 24 متری آب به اعضای بدن آنها وارد میشود که باید آن را تحمل کنند.
بیاتی تصریح کرد: برای هر دوره آموزش تکاوری، نهایتا 15 نفر پذیرش میشوند تا کیفیت آموزشها بالا برود. البته در همین تعداد هم افرادی هستند که نمیتوانند دوره را به پایان برسانند.
* بومیسازی قدم به قدم تجهیزات تکاوری
وی با اشاره به تجهیزات مورد استفاده در این یگان گفت: ما نمیتوانیم یک باره همه چیز را عوض کنیم اما قدم به قدم، یگانها تجهیزات خود را بومی میکنند. ما با وجود تحریم نمیتوانیم دست روی دست بگذاریم و شاید در بین سازمانها و یگانها، سازمانی که بیشترین پیشرفت را در خصوص تولید تجهیزات بومی داشته وزارت دفاع است.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش گفت: ما نمیتوانیم بگوییم آموزشها به روز باشد اما تجهیزات نه. به عنوان مثال اگر در نیروی هوایی، خلبانی هواپیما نداشته باشد کارایی ندارد. لذا ما نیز در حوزه تجهیزات، شبیهسازها و شناورهای هجومی اقدامات خوبی داشتهایم.
* 8 کیلومتر دویدن خلاف جهت آب رودخانه در آزمایش «تابوتوان»
بیاتی با اشاره به برخی از آموزشهای تفنگداران دریایی اظهار داشت: یکی از آموزشهای ما تست «تاب و توان» است که افراد باید با تجهیزات، کولهپشتی و سلاح از لولههای زیرزمینی عبور کنند و به حوض آب برسند و از آن نیز عبور کرده و 8 کیلومتر در خلاف جهت آب در رودخانه بدوند که این کار باید در زمان مشخصی صورت بگیرد. پس از آن تکاوران باید به درستی تیراندازی کنند و نمره قبولی را بگیرند و در صورتی که این کار با موفقیت همراه نباشد، باید دوباره مراحل را از اول طی کنند.
* غواصی تا عمق 50 متر
وی همچنین خاطرنشان کرد: دورههای دومیدانی از 2 تا 30 مایل، پاروکشی در سیمان و انواع و اقسام شنا در دریا از دیگر آموزشهای این مرکز است. ما همچنین غواصی را به تکاوران دریایی آموزش میدهیم که در این راستا ابتدا قوانین عمومی غواصی و سپس غواصی تاکتیکی برای انجام ماموریت در عمقهای مختلف آموزش داده میشود.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش گفت: تکاوران دوره SBS2 در آموزش غواصی تا 25 متر و تکاوران دوره SBS1 تا عمق 50 متر غوص میکنند. البته عمق زیاد برای ما مطرح نیست بلکه حرکت و مسیریابی زیر آب مهم است.
* اعزام دائمی تکاوران دریایی به ماموریتهای برون مرزی
بیاتی در بخش دیگری از این گفتوگو با اشاره به ماموریتهای برون مرزی تکاوران و تفنگداران دریایی گفت: ما در گذشته همیشه برای آموزش، اعزامهایی به همراه ناوگروهها داشتهایم و قبل از ماموریتهای خلیج عدن نیز بحث کارورزی دانشجویان دنبال میشد که به بنادر کشورهای مختلف میرفتند تا اینکه بحث تروریسم دریایی شکل گرفت و این کار جدیتر دنبال شد. ما در گذشته سالی یک بار اعزام داشتیم، ولی الان به صورت دائم شاهد اعزام تکاوران هستیم.
* آموزشهایمان بر اساس تهدیدات بروز میشود
وی با اشاره به رصد تهدیدات دشمنان، اظهار داشت: ردههای بالاتر، کشورهای دشمن و تهدیدات را رصد و به ما اعلام میکنند و مدارک دشمنشناسی به ما داده میشود و ما نیز برمبنای آن آموزشهایمان را به روز میکنیم.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش ادامه داد: شاید زمانی تکاور دریایی فقط باید ساحل را میشناخت، اما الان باید در آب مأموریت انجام دهد، لذا آموزشهای ما به روز و بهینهسازی میشود و طبیعی است که باید منابع خارجی را هم مطالعه کنیم، اما به هیچ عنوان به آنها وابستگی نداشته و فقط برداشتمان را از منابع آنها داریم.
وی افزود: از طرفی برای شناخت نیروی دریایی دشمن باید توان آنها را هم مطالعه و مورد بررسی قرار داد که این کار نیز صورت میگیرد.
* درخواست چین از نداجا برای آموزش تکاوری
بیاتی با بیان اینکه ما فعلا فقط روی کشتیهای ایرانی حضور داریم، گفت: با توجه به توان و آمادگی نیروهای ما و نوع آموزشهایمان کشورهای دیگر مثل چین از ما درخواست کردهاند که به آنها آموزش دهیم که چگونه کشتی خود را از چنگ دزدان دریایی نجات بدهند.
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش در ادامه این گفتگو اظهار داشت: نسل فعلی تکاوران دریایی، نسلی است که دفاع مقدس را ندیده و تا قبل از دزدیهای دریایی در خلیج عدن در شرایط عملی قرار نگرفته بود، اما با این دزدیهای دریایی در صحنه واقعی قرار گرفتند و با حضور این تکاوران در ناوگروهها، نقاط ضعف و قوتمان مشخص شد و تکاوران به ما اعلام میکردند که به عنوان مثال ما نیاز به فلان آموزش برای حراست از کشتیها داریم.
* حضور تکاوران دریایی در همه ماموریتهای زیرسطحیها
وی خاطرنشان کرد: یکی از آموزشهای تکاوران دریایی، انجام مأموریت از زیر آب و خروج از زیرسطحی است که برای این منظور شبیهساز آن را طراحی کردهایم و در اختیار داریم.
بیاتی تأکید کرد: تفنگداران ما در قالب تیم تکاوری در زیر سطحیها حضور دارند و آموزش آن را دیدهاند، لذا در بحث خروج از زیرسطحی توجه ویژه صورت گرفته است.
* سطح تکاوران ما با تکاوران کشورهای منطقه قابل مقایسه نیست
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش با بیان اینکه ما تعاملات آموزشی با کشورهای دوست داریم، گفت: به عنوان مثال تیمی از عمان و گروهی از دانشجویان پاکستانی به این جا آمده بودند و با آموزشهای ما آشنا شدند و ما نیز به برخی از این کشورها از جمله بندر آستراخان روسیه رفتهایم.
وی گفت: سطح تکاوران ما با تکاوران کشورهای منطقه قابل مقایسه نیست و این را خود آنها نیز اقرار میکنند که یکی از دلایل مهم ارتقای ما 8 سال دفاع مقدس بود. از طرفی ایران کشوری است که دشمنان زیادی دارد لذا ما برای مقابله با آنها باید قوی باشیم.
* توانایی آموزش تکاوری به نیروهای خارجی را داریم
بیاتی افزود: وقتی خارجیها به این مرکز میآیند و از توان ما بازدید میکنند اذعان میکنند که ما اصلا تصور نمیکردیم این همه امکانات آموزشی پیشرفته و به روز در ایران وجود داشته باشد. کشورهای منطقه اکثرا آموزشهایشان را در خارج میبینند و فقط ما هستیم که علاوه بر آموزش بومی نیروهایمان میتوانیم نیروهای خارجی را نیز برای آموزش بپذیریم.
وی با اشاره به اینکه فرمانده فعلی نیروی دریایی ارتش تفنگدار دریایی بوده، گفت: امیر سیاری به همه یگانها توجه میکند اما به هر حال اهمیت تکاوران را درک کرده و از لحاظ روحی و انگیزه نیز برای نیروهای ما بسیار خوب است که میبینند یک تفنگدار دریایی فرمانده نیرو شده است.
* هیچ شهیدی در 36 ناوگروه اعزامی نداشتهایم
فرمانده مرکز آموزش تفنگداران دریایی ارتش با اشاره به حضور تفنگداران دریایی در همه ناوگروههای اعزامی گفت: ما در این ماموریتهایی که به همراه ناوگروهها رفتهایم هیچ شهیدی ندادهایم البته در آموزش، شهدایی داشتهایم که امری طبیعی است.
* تست سلاحهای جدید نداجا در مرکز آموزش تکاوری منجیل
بیاتی در بخش دیگری از این گفتوگو با اشاره به ورود سلاحهای جدید به نیروی دریایی گفت: سلاحها و تجهیزات جدیدی که میخواهد وارد سیستم نیروی دریایی شود اول باید در مرکز آموزشی ما مورد ارزیابی قرار بگیرد زیرا آموزش استفاده از این سلاحها باید در این مرکز انجام شود.
وی با بیان اینکه ما نیازهای خود را به ستاد نیرو اعلام میکنیم، اظهار داشت: با توجه به اینکه کشور ما با تحریم مواجه است و نیروهای مسلح ما تحت تاثیر آن بوده، اما تامین نیازمندیهای ما بسیار خوب است و مشکلی در این باره نداریم.